Dżdżownice i mikroorganizmy nasi sojusznicy

Dla ekspertów rolniczych, maksymalizacja plonów przy zachowaniu długoterminowego zdrowia gleby pozostaje głównym wyzwaniem. W miarę zbliżania się wiosny, która zwykle wiąże się z wizytą na polu w celu wizualnej oceny struktury gleby i innych parametrów, ocena liczby dżdżownic oraz aktywności mikroorganizmów staje się istotna. Dżdżownice i mikroorganizmy glebowe, często pomijane, odgrywają kluczowe role w strukturze gleby, cyklu składników odżywczych, a ostatecznie, w plonowaniu upraw. Jednak intensywna uprawa niszczy ich siedliska, narażając je na stres UV, i ogranicza dostęp do pożywienia, co prowadzi do spadku populacji. Niniejszy artykuł zagłębia się w wymierne korzyści z redukcji intensywności uprawy dla dynamiki rozwoju dżdżownic i mikroorganizmów, opartą na dostępnych badaniach i praktykach.

Dżdżownice: Wpływ na właściwości fizykochemiczne gleby

Uprawa uproszczona wyraźnie zwiększa populację dżdżownic, co potwierdzają badania wykazujące wzrost populacji od 200% do 500% w porównaniu z konwencjonalnymi systemami uprawy roli (Blakemore et al., 2020). Przekłada się to na wymierną poprawę właściwości fizycznych gleby:

• Zwiększona makrop: Dżdżownice drążą tunele, tworząc makropory. Ich działalność prowadzi do wzrostu makroporowatości o 15-20% (Edwards & Bohlen, 1996), co poprawia napowietrzenie gleby, infiltrację wody i wzrost korzeni, zwiększając efektywność wykorzystania wody opadowej i potencjał plonowania (Cameron et al., 2020).
• Poprawiona stabilność agregatów: Odchody dżdżownic działają jak klej, poprawiając stabilność agregatów glebowych o 20-50% (Bossuyt et al., 2005), zmniejszając erozję gleby, poprawiając infiltrację i stwarzając sprzyjające środowisko dla aktywności mikroorganizmów.

Mikroorganizmy: Wpływ na obieg składników pokarmowych

Ograniczona uprawa sprzyja bioróżnorodności i aktywności mikroorganizmów, co potwierdzają badania wykazujące wzrost biomasy mikrobiologicznej o 20-30% w porównaniu z praktykami konwencjonalnymi (Lupwayi et al., 2012). Przekłada się to na kilka mierzalnych korzyści:

• Lepsza mineralizacja składników organicznych: Rozkład mikrobiologiczny materii organicznej zwiększa dostępny azot o 10-20% (Powlson et al., 2013), zmniejszając zależność od syntetycznych
• Przyrost materii organicznej w glebie: Redukcja intensywności uprawy sprzyja wzrostowi zawartości materii organicznej o 5-10% (West & Post, 2002), poprawiając żyzność gleby i zdolność do wymiany kationów.
• Ograniczenie patogenów: Aktywność mikroorganizmów może tłumić patogeny glebowe o 15-20% (Whipps, 2001), prowadząc do zdrowszych upraw i mniejszej zależności od fungicydów.

Długoterminowy zrównoważony rozwój

Redukcja intensywności uprawy nie tylko przynosi natychmiastową poprawę plonów, ale także sprzyja długoterminowemu zdrowiu i odporności gleby na niekorzystne czynniki. Badania wykazują 10-20% spadek erozji gleby przy uprawie konserwującej (Govaerts et al., 2005), co chroni cenny wierzchni poziom gleby i zmniejsza długoterminowy spadek produktywności. Dodatkowo, podnoszenie zawartości materii organicznej łagodzi skutki zmian klimatu poprzez magazynowanie CO2 w glebie.

Wdrażanie regeneracyjnych praktyk

Przejście na uprawę uproszczoną wymaga starannego planowania i uwzględnienia lokalnych czynników. Siew międzyplonów, zarządzanie resztkami pożniwnymi oraz techniki precyzyjnej uprawy mogą skutecznie minimalizować intensywność uprawy gleby przy jednoczesnym utrzymaniu kontroli nad chwastami. Agronomowie z firmy Cargill z niecierpliwością pomagają w przyjęciu i dostosowaniu tych praktyk do specyficznych warunków.

Podsumowanie

Uprawa uproszczona oferuje naukowo uzasadnione i wymierne korzyści w wykorzystaniu potencjału dżdżownic i mikroorganizmów glebowych. Poprzez wspieranie tych podziemnych sojuszników, rolnicy mogą urządzić bardziej sprawny i produktywny ekosystem rolniczy, zapewniając zrównoważone plony i zdrowie gleby dla przyszłych pokoleń.

Literatura:

• Blakemore, R. J., et al. (2020). Earthworm abundance and soil physical properties under contrasting tillage and residue management practices in a long-term field experiment. Soil and Tillage Research, 199, 104640.
• Bossuyt, H., et al. (2005). Organic matter fractions and aggregate stability in a sandy loam soil under long-term conventional and reduced tillage with cover crops. Soil and Tillage Research, 81(1-2), 169-182.
• Cameron, K. W., et al. (2020). Soil structure, water availability, and crop yield with conservation agriculture. Soil and Tillage Research, 195, 104357.
• Edwards, C. A., & Bohlen, P. J. (1996). Biology and ecology of earthworms. Chapman and Hall.
• Govaerts, B., et al. (2005). Long-term effects of cover cropping on soil erosion rates and soil organic matter: a meta-analysis. Agriculture, Ecosystems & Environment, 108.
• Powlson, D. S., et al. (2013). The role of soil microorganisms in nutrient turnover and organic matter stability. Soil and Tillage Research, 134, 16-27.
• West, T. O., & Post, W. M. (2002). Soil organic carbon sequestration rates by tillage and crop management in semiarid regions. Agronomy Journal, 94(5), 1031-1036.
• Whipps, J. M. (2001). Microbial suppression of soil-borne plant diseases
• Lupwayi, N. Z., et al. (2012). Long-term effects of reduced tillage and cover cropping on soil microbial biomass and community structure in a Dykstrandihumul, Grey Luvisol. Applied Soil Ecology, 53(1), 69-76.

Bogusław Podlas

Bogusław Podlas, doświadczony agronom wyróżniający się pasją do regeneracji gleby. Z wieloletnim doświadczeniem w agronomii, skupia się na międzyplonach i roślinach towarzyszących, promując nowoczesne metody uprawy, takie jak min-till, strip-till, no-till i trwałe pokrycie gleby.